Aşı Malzemeleri

Aşı Malzemeleri
Aşıların yapılması sırasında kullanılan malzemeleri ve özelliklerini şöyle açıklayabiliriz.
a) Çakılar: Göz çakısı ve kalem çakısı olmak üzere iki tip çakı kullanılır. Göz veya
kalem aşılarının daha sınırlı yapıldığı yerlerde göz çakısı, her iki yöntem için de rahatlıkla
kullanılabilir. Ağzı kapanmayan bıçaklar daha kuvvetlidir. Keskin yüzü korumak amacıyla
bir kılıf kullanılırsa daha iyi olur. İyi çalışmak için bıçağın gayet keskin olmasında yarar
vardır. Eğer çok aşı yapılacaksa yüksek kaliteli sağlam ve dayanıklı bıçaklara ihtiyaç vardır.
b) Aşı macunları: İyi bir aşı macunu bitkinin yüzüne iyice yapışmalı, yağmurlarla
yıkanıp gitmemelidir. Soğukta çatlayıp dökülmemeli, sıcak havalarda ise eriyip akacak kadar
yumuşak olmamalıdır.
Aşı macunun kullanım amaçları şunlardır.
 Aşı bölgesini tamamen kaplayarak su kaybını ve anaç-kalem üzerindeki çıplak
kesit yüzeyinde hücrelerin ölmesini önlemek.
 Odunun çürümesine neden olan mikroorganizmaların ağacın bünyesine
girmesine engel olmak.
Son yıllarda aşı macunları soğuk ve sıcak olmak üzere iki şekilde kullanılmaktadır.
 Sıcak macunlar: Bu tip içine giren maddeler, reçine, bal mumu, keten tohumu
yağı veya mangal tozu kömürüdür.
 Soğuk macunlar: Asfalt ve su emilsüyonundan ibaret olan bu aşı macunu son
yıllarda piyasaya sunulmuştur.
c) Aşı bağları: Aşı işleminde kalem veya gözün anaçla sıkıca birleşmesini sağlamak
ve aralarında boşluk bırakmamak için kullanılan rafya, plastik şerit, lastik şerit ve pamuk
ipliği gibi malzemelerdir.
Daha çok göz aşılarında kullanılan rafyanın esnekliği yoktur. Bundan dolayı göz
aşılarında, aşılamadan 15-20 gün sonra alınmazlarsa anacı boğar ve kırılmalarına neden olur.
Ceviz fidanı üretiminde uygulanan yama göz aşı veya yarma aşılarda aşı bağı olarak
beyaz plastik şeritler kullanılır. Esnek oldukları için aşı yerinde boğum yapmaz.
d) Kalem aşısı makineleri: Asmalarda uygulanan masa aşısı, anaç ve kalemin
uçlarında kare şeklinde dişler açan, elektrikli yuvarlak bir testere yardımı ile yapılır. Bu
dişler sayesinde anaç ve kalem birbirleri içine girer çok sıkı ve kesin bir birleşme sağlanır.
e) Serpet: Kalem aşılarında aşı yerinin ve budamalarda çapı büyük olan yaraların
düzeltilmesinde veya kalın dalların budanmasında kullanılan kavisli olarak yapılmış kuvvetli
çakılardır.

Resim 2.7: Aşılamada kullanılan malzemeler
f) Budama makası: Aşı kalem veya gözlerin hazırlanmasında, anaç ve fidanların
tuvalet budamasında, aşıdan önce anaçlarda aşı temizliğinde, aşılı anaçların temizliğinde ve
ağaçların budanmasında kullanılır. Tek taraflı kesen budama makasları bitkiyi ezdiklerinden
iki ağızlı makaslar tercih edilmelidir.
g) Aşı baltası: Yarma kalem aşılarında anacın yarılarak kalemin yerleştirileceği
yerlerin hazırlanmasında kullanılan tahta saplı, keskin ağızlı, ön tarafında üçgen şeklinde
yarık açıcısı bulunan özel bir alettir.
h) Aşı tokmağı: Yarma kalem aşılarında aşı yerinin hazırlanmasında kullanılan ve aşı
baltasına vurarak bir yarık açmasını sağlayan tahta bir tokmaktır.
ı) Testere: Aşı ve budama işlerinde budama makasının kesemeyeceği kadar kalın olan
dalların kesiminde kullanan testereler özel şekillerde yapılmışlardır. İnce ve dar uçlu olanlar
tercih edilmelidir.
i) Bileği taşı: Aşı çakıları, serpet, budama makası gibi aletlerin bilenmesinde
kullanılan aletlerdir. Su ve yağ taşları olmak üzere iki çeşittir. Bileme esnasında çeşidine
göre üzerine su veya ince yağ damlatılır.