Schefflera

Araiıaceae famılyasındandır. Doğal olarak yetiştiği tropik bölgelerde çalı ve küçük ağaç formunda 200 kadar türü vardır. Saksı çiçekleri yetiştiriciliğinde önemli türü S.actinophylla'dır. Bunun birçok değişik kültür formu elde edilmiştir. Herdem yeşil olan S.actinophylla doğal olarak yetiştiği tropik bölgelerde 7.5 m kadar boy yapabilir. Yaprakları 5-7 yaprakçıklı olup küçük bitkilerde 3 yaprakçıklıdır.(Kaynak: Süs Bitkileri Prof.Dr.Ahmet MENGÜÇ)

Parlak Arayla (Schefflera actinophylla)
Genel Özellikleri

Sürekli yeşil 7-9-11 yaprakcığı bulunan şemsiye görünümünde yapraklı,çalı formunda bitkilerdir. Doğada 200 türü bulunan Schefflera cinsinin süs bitkileri yetiştiriliciliğinde önemli olan türü S.digitata’dır. Anavatanı Polinezya’dır.
İklim İstekleri

Gelişme döneminde sıcaklık 15-21 C, kışın 10-13C sıcaklığa gereksinim gösterir. Ancak 7 C’nin altına düşmemelidir. Yüksek orantılı nem ister. Aydınlık yarı gölge veya hafif güneşli yerlerde yetiştirilir.
Toprak İstekleri

John Innes saksı kompostu No.2 veya 3’te iyi gelişir. Yani daha yüksek düzeyde besin maddesi istendiğinde boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 2 kat artırılır. No.3 ise Boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 3 kat artırılırsa bu karışım bitkiye verilmesi için uygun halde bir toprak karışımı olur. Ayrıca hacim olarak eşit miktarlarda tınlı toprak,turba ve kumun karışımıyla elde edilen harç da kullanılabilir.
Üretim Teknikleri

Üretimi tohum ile yapılır. Tohumlar John Innes saksı kompostuna Şubat-Mart aylarında ekilirler. Çimlenme için gerekli sıcaklık 21-24 C’dir.
Gübreleme

Her yıl 2-3 yılda bir Nisan aylarında saksı değiştirme yapılır. Mayıs-Eylül ayları arası haftada bir kez 2 g/1 kompoze gübre verilir.
SulamaYazın yüksek nemle birlikte bol miktarda suya gereksinim gösterir. Sıcak günlerde ara sıra yapraklarına su püskürtülmelidir. Kışın aylarında, özellikle Ekim’den Şubat’a kadar olan dinlenme boyunca verilen su azaltılmalıdır.
Budama

Kuruyan ve çürüyen yapraklar kesilip uzaklaştırılmalıdır.
Hastalık ve Zararlıları

Önemli hastalıkları

Yaprak dökülmesi ve Yaprak Lekesi; zararlıları ise Nematodlar, Kırmızı Örümcekler,Yaprak Bitleri ve Unlu Bitler’dir. İç mekan süs bitkilerinde yaprakların nekroz oluşmadan önce yaprak dökülmelere yol açan nedenler şunlardır; Kışın saksı toprağının çok nemli tutulması, çiçekli halde iken bitkiye çok su verilmesi, saksı toprağının çok kuru bırakılması, yeterli havalanmaya olanak vermeyen sıkışmış saksı toprağı, saksı değiştirme sırasında bitkinin çok fazla budanması, bitkinin hava akımına bırakılması, kışın bitkilerin düşük sıcaklıklara maruz bırakılması. Yaprak lekesi; Genellikle yaşlı yapraklarda görülür. Lekelerin üzeri duman rengi fungal rengi örtü ile kaplıdır. Mücadelesi; Hastalıklı bitkileri ortadan kaldırmalı, Sıcak hava, fazla nem ve aşırı sulamadan kaçınılmalıdır. Captain 50 (W.P.) 25 g (10/1 suya) ve Maneb 80 (W.P.) 17.5g (10/1 suya) preparatlar uygulanabilir. Kök Ur Nematodları; Süs bitkilerinin köklerinde dişisi armut şeklinde, erkeğinde ince uzun iplik şeklindedir. Toprak altında bitkinin kökleri içinde beslenirler. Bitkiyi emer ve emme sonucu gelişerek irili ufaklı urlar oluşur. Bitkinin su ve besin maddesini engeller. Bu sayede bitkide bodurlaşma, sararma ve geişmede gerilemeler görülür. Mücadelesi; Nematodlara karşı kullanılan ilaçlar bitkiye zarar verdiği için, bitkinin ekim ve dikiminden önce Dichloropropene ile plastik örtü altında fümigasyonu yapılmalıdır. Buharlı toprak sterilizasyonunda nematodlar ortalama 15 dk 55 C’de yapılan ilaçlı mücadelede 1m3 harca 3 g katılmak suretiyle Aldicarb 15 kullanılmaktadır. Kırmızı Örümcekler, Akar adı ile tanınırlar. Çıplak gözle zor fark edilirler. Vücutları oval yumuşak ve yapılı, üzerlerinde seyrek uzun kıllar bulunur. Akarlar, bitkilerin yapraklarının özellikle alt kısmını sokup bitki öz suyunu emerler. Ayrıca emme sırasında salgıladıkları zehirli maddelerden dolayı yapraklarda beyaz, sarı ve kahverengimsi lekeler oluşur. Bitkinin yapraklarının tümünü kurutabilir. Mücadelesi, akarları öldüren Propargite 73 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 8-10 cc’lik 10/1 suya preparat veya Dicofol 20 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 15 cc’lik 10/1 suya preparat hazırlanarak uygun bir pülverizatör ile bitkiye püskürtülmelidir. İlaçlama sırasında özellikle yaprakların alt kısmına ilaçlanmasına dikkat edilmelidir. Yaprak bitleri, Püseron, ballık adları ile tanınırlar. Vücutları yumuşak bazen hafif tozlu veya bir mum salgısı ile örtülü olabilirler. Renkleri yeşil, siyah, sarı, kırmızı, beyaz ve kahverengimsidir. Yaprak bitleri bitkileri sokup bitki öz suyunu emerek yaşar. Emme sırasında salgıladıkları toksik ve tahriş edici maddelerle yaprak kıvrılması veya şişkinlik gibi anormal oluşumlara neden olurlar. Yaprak sararır ve kurur. Virus hastalıklarını taşıyarak önemli zararlara yol açarlar. Mücadelesi, aşağıda adı ve kullanım dozu verilen ilaçlardan birisi su ile karıştırarak uygun bir pülvizatörle bitkiye püskürtülmelidir. Parathion-methyl 35 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 10 cc’lik 10/1 suya preparat veya Malathon 20 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 25 cc’lik 10/1 suya preparat kullanılabilir. Unlu bitler; Kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür. Kabuklu bitlerle bitkilerde benzer zararlar göstermeleriyle birlikte ilaçlarla mücadelesi şu şekilde yapılmaktadır; Azinphos-methyl 35, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 10 cc preparat, Dichlorvos 50, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat, Diazinon 20, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat, Malathion 50, , E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat seklinde hazırlanıp bitkiye verilir. (Bu kısım http://www.bahcenet.com/do.php?option=com_content&file=article&sid=184 adresinden alınmıştır.)