Mabet Ağacı Fil Kulağı (Ginkgo )Yetiştiriciliği

GİNKGO YETİŞTİRİCİLİĞİ: MABET AĞACI
Ginkgoales ( Fil Kulağı Yapraklı Açık Tohumlular ): Bitkiler âlemini tek bir bitki ile temsil ederler. Bu ağaçların henüz hakiki vatanı kesin olarak bilinmemektedir.
Ginkgoların kayda değer en seçkin organı dünyanın başka hiçbir bitkisinde olmayan filkulağı
şeklindeki yarık yapraklarıdır.
 Bilimsel Sınıflandırma
 Âlem: Plantae
 Bölüm: Ginkgophyta
 Sınıf: Ginkgopsida
 Takım: Ginkgoales
 Familya: Ginkgoaceae
 Cins: Ginkgo
Genel Özellikleri
Japoncada gümüşi kayısı anlamına gelmektedir. Kışın yapraklarını döken, uzun ve kısa sürgünleri olan ağaç şeklinde gelişen bitkilerdir. Boyları 30 m kadar yükselir.
Yaprakları yelpaze veya filkulağı şeklinde ince paralel ve çatallanmış damarlıdır. Çiçekleri iki evcikli (dioik ), erkek çiçekler kısa sürgünlerin pul yaprak koltuğunda tek başına yer alır. Olgun bir başak veya dar salkım şeklindedir. Dişi çiçekler uzun saplı tek başlarına pul yaprakların veya hakiki yaprakların koltuğunda bulunur. Dişi çiçeklerde kalınlaşmış hâlde olan sap sonunda iki adet karşılıklı hâlde yer alan tohum taslağı bulunur. Tohumlar çekirdekli meyve tipindedir.
En önemli türleri arasında Ginkgo Biloba gelmektedir.

Resim : Ginkgo bitkisinin yaprağı

Resim: Ginkgo bitkisinin meyvesi
Üretimi
Tohum ve çelikle üretilir. Düzgün gövdeli yeni bitkiler tohumla elde edilir. Tohumlar ekilmeden önce rutubetli kum içerisinde 1 – 2 ay katlanmalıdır. Tohumlar ilkbaharda ekilmelidir. İlkbaharda yumuşak, yazın yarı odun ve kışın odun çeliğiyle üretilir.
Ekolojik İstekleri
Toprak ve ekolojik istekleri bakımından oldukça kanaatkar bir bitkidir. Nemli, derin, kumlu, killi, balçık topraklarda dahi yaşamaktadır. Fakir, kuru kireçli topraklarda da yetişmektedir. Aşırı donlardan zarar görür. Ilıman deniz iklimini sever. Aşırı güneşten etkilenmez. Işığı ve aydınlığı sever.
Peyzajda Kullanımı
Kent iklimine uygundur. Park ve bahçelerde tek ya da grup hâlinde kullanılır. İyi bir
gelişim göstermesi için geniş alana gereksinim duyar. Dişi ağaçların meyveleri kötü koktuğu
için erkek ağaçların kullanımı tercih edilir. Yaprağını döken en ilkel conifer olarak bilinir.
Önemli Türü
Ginkgo biloba: Mabet Ağacı, Fil Kulağı
Güzel görünüşlü, sonsuzluğu simgeleyen büyük ağaçlardır. Yaz yeşili yaprakları 8 cm genişliğinde, paralel damarlı, uzun saplıdır. Yelpaze veya filkulağı şeklindeki yaprakları kışın dökülmeden önce altın sarısı renk alır. 30 - 40 m kadar boylanır. Dar piramit veya dağınık tepeye sahiptir. Dallar dağınık veya almaşıklı dizilmiştir. Yatay veya hafifçe aşağı doğru yönelmiştir. Yapraklar uzun sürgünlerde almaşıklı, kısa sürgünlerin 3–5 tanesi bir aradadır. Gövde kabuğu koyu - gri renkli ve çatlaklıdır. Erkek çiçekleri bir sap üzerinde dizili ve sarkıktır, bunun için dikkat çekmez. Dişi çiçekler uzun bir sap üzerinde ve ikisi bir arada yer alır. İki evcikli bir bitkidir. Tohumlar oldukça büyüktür. Sarımsı – yeşil ve kötü kokuludur.

Resim : Ginkgo biloba
Deniz ya da ılıman iklimlerde güneşli – yarı gölge yerlerden hoşlanır. Soğuk iklim koşullarına dayanıklı olduğu gibi toprak istekleri yönünden çok seçici değildir. İyi gelişmesi için serbest bulundurulması gerekir. Meyveleri kötü kokulu olduğundan erkek bitkilerin kullanılması düşünülmelidir. Meyveler zeytin prinası kokusundadır. Aynı ağaca hem erkek hem de dişi ağaçlardan aşılama yaparak bir ağaçtan meyve almak mümkündür.
Düzgün ve piramit formlu gelişme gösteren ağaçları elde etmek için olgunlaşan tohumların hemen ekilmesi gerekir. Çelikle üretilen fidanlar eğri ve hoş olmayan görünüşte olurlar. Varyetelerin üretimi ise aşılama ile olur.
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı bir bitkidir.

Kaynak :http://www.megep.meb.gov.tr