Kuduz Otu (Alyssum)

1. ALYSSUM ( KUDUZ OTU ) YETİŞTİRİCİLİĞİ
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Papaverales
Familya: Cruciferae
Cins: Alyssum sp.
1.1. Genel Özellikleri
Ülkemizde 89 kadar türü yetişmektedir. Avrupa, Asya ve Afrika’da yaygın 100 kadar türü vardır. Kısa ya da bodur yer örtücü bitkilerdir. 10 – 25 cm boy yaparlar. Çiçekleri salkım şeklinde, kokulu ve küçüktür.

Resim 1.1: Alyssum’un genel görünüşü
Çiçek rengi olarak sarı veya beyaz olabilmektedir. Genellikle mayıs – ağustos aylarında çiçeklenmektedir. Meyveleri küçük baklacıklar hâlindedir. Yaprakları dağınık, genellikle şerit şeklinde ve çoğu dip kısımlardadır. Çok veya tek yıllık otsu ya da çalımsı bitkilerdir.
1.2. Üretimi
Üretimi tohum, çelik ve yan sürgünler ile olur. Tohumlar, nisan – temmuz arasında ekilmelidir. Ekimden iki hafta sonra çimlenme görülür. Çelik ve yan sürgünlerle üretim ise, temmuz – eylül arasında yapılmalıdır. Kökten ayırma ile üretim ise ilkbahar ya da sonbaharda yapılabilir.
1.3. Ekolojik İstekleri
Bol güneşli ortamları sever. Her toprakta yetişebilir. Fakir topraklarda bile yetişebilmektedir. Ancak nemi az ve kalkerli topraklarda daha iyi yetişmektedirler. Deniz kıyısında da rahatlıkla yetişmektedir.
1.4. Peyzajda Kullanımı
Kuduz otu bitkisi genellikle bodur ve erken çiçek açan bordür veya kaya bahçeleri için elverişli çiçeklerdir.

Resim 1.2: Alyssum’un peyzajda kullanımı
Keçi sakalı ve ortancalarla birlikte iyi bir birleşim oluştururlar. Erken çiçek açtığı için aranan bir bitkidir. Havuz kenarlarında ve evlerde de rahatlıkla kullanılabilir. Uygulamalarda güneşli alanlara dikilmelidir.
1.5. Önemli Türleri
Alyssum saxatile ( Altın sepet, Altıntozu)
Ülkemizde Mersin civarında doğal olarak yetişmektedir. Orta Asya, Kuzey Balkan, Güney Rusya bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir.

Şekil 1. 1 : Alyssum saxatile yaprak yapısı

Şekil .1.2: Alyssum saxatile çiçek yapısı
Çok yıllık otsu veya yarı çalı formundadır. Çiçekler parlak altın sarısı renktedir. Salkım formundadır. Çiçeklenme dönemi nisan – haziran arasıdır. Yaprakları yumuşak, gri renkli, uzunca ve tüylüdür. Yapraklar dikdörtgensi – mızrak şeklindedir. Bitki 30 cm kadar boylanabilmektedir. Güneşli yerlerden ve bahçe toprağından hoşlanırlar.

Resim 1.3: Alyssum saxatile
Ağustos – eylül aylarında çelikle üretmek mümkündür. Tohumla üretim yapılacaksa tohumlar nisanda atılmalıdır. Aydınlıkta daha iyi çimlendiğinden üzeri örtülmemelidir. Bol güneşli yarı gölge yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Her toprakta yetişmekle birlikte, kumlu, kireçli, drenajlı iyi ve kuru toprakları tercih ederler. Az ve düzenli sulanmalıdır.
Alyssum montanum
Avrupa ve Asya’da doğal olarak bulunur. Bodur boylu olup 15 – 20 cm kadar boylanabilir. İyi bir yer örtücüdür. Çiçekleri koyu sarıdır.

Şekil 1.3: Alyssum montanum

Resim 1.4: Alyssum montanum
Taç yaprakları daha uzun ve belirgin olup haziran – temmuz ayında çiçek açar. Bazen de sonbaharda tekrar açtığı görülür.
Alyssum maritimum ( Gümüş sepet, hoş kuduz otu )
Tek yıllık otsu bir bitkidir. Bitkinin boyu 25 cm kadardır. Çiçeklerini mayıs – ağustos arasında açmaktadır. Beyaz renkte bal kokulu küçük çiçekleri vardır.

Resim 1.5: Alyssum maritimum

Şekil 1.4. Alyssum maritimum

Güneşli, kuru yerlerde ve bahçe topraklarında yetişir. Tohumlar ocak – mart ayında ekilir. Çimlenme sıcaklığı 18 – 20 0 C dolayında tutulduğunda 6 – 10 gün içinde çimlenme görülür. Fideler yaklaşık bir ayda şaşırtılmaya gelir. Tohum ekiminden çiçek açmasına kadar geçen süre yaklaşık olarak 7 – 10 haftadır.
1.6. Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Mildiyö, külleme ve pas hastalığı en çok görülen problemlerdir.

Kaynak :http://www.megep.meb.gov.tr