Ortancalar (Hydrangea)

Hydrangea (Ortancalar)
Saxifragaceae familyasından olup, Kuzey ve Güney Amerika'da Doğu ve Güneydoğu Asya'da doğal olarak yetişen 80 kadar türü vardır. Yazın yeşil veya herdem yeşil türleri vardır. Özellikle tropik bölgelerde tırmanıcı bitki formunda olan türleri vardır. Genellikle çalı formundaki bitkilerdir.
Yaprakları tam veya dilimli olup, kenarları dişlidir. Karşılıklı dizilmişlerdir. Çiçekleri sürgün uçlarında şemsiye veya bileşik salkım durumundadır. Beyaz, mavi. pembe, kırmızı renkli olabilir. Meyve, kapsül meyve durumundadır.
Ortancalar zengin humuslu topraklan severler. Genellikle gölge istemekle beraber, güneşli ortamları seven türleri de vardır.

Hydrangea macrophylla: Syn. Hydrangea hortensis
Japonya ve Çin'in kuzey bölgelerinde doğal olarak yaşar. 1-2.5 m boy yapabilir. Yazın yeşil çalı formundaki bitkilerdir. Yaprakları uzun yumurta biçiminde, ucu sivri, kenarları dişli, karşılıklı dizilmişlerdir. Çiçekleri sürgün uçlarında şemsiyemsi bileşik salkım durumunda 10-20 cm çapındadır Renkleri pembe, beyaz, mavi renkli olabilir. Birçok kültür formu elde edilmiştir. Bunun yanında norma! pembe renkli çiçeğe haiz bitkilerin toprağına aliminyum sülfat İlave edilirse, pembe çiçek rengi maviye döner. Bunun yanında asit topraklarda (pH 5.0) çiçek mavi renkli, alkali topraklarda ise pembe renkli açar. Ancak beyaz çiçekli bitkilerin renklerine aliminyum sülfatın bir etkisi olmamaktadır.

Ortanca'lar kuvvetti topraklan severler, aksi halde çiçek çaplarında küçülme görülür. Gölge ortamda yetişirler
Üretimi çelikle yapılır. Değişik zamanlarda çelik yapılabilir. En kolay sistem Haziran ayında o yılkı sürgünlerden hazırlanan 9 cm uzunluğundaki yeşil çelikler soğuk yastıklara dikilerek üzeri naylonla örtülür veya alçak tünellerden köklendirilir. Herhangi bir köklendirme hormo-nuyla muameleye gerek yoktur. Takriben 3 hatta sonra %100'e yakın köklenme elde edilir. Üretim alçak tünellerden yapılıyorsa, gelişme için yerinde bırakılır, soğuk yastıklarda yapılıyorsa dışarı çıkarılır ve bolca sulanır.
Üretimde diğer bir yöntem ise çelik alınacak bitkiler tüplere dikilerek, soğuk yastıklarda muhafaza edilirler. Arahk-Ocak aylarında sertçe budanarak seraya alınırlar. Sıcak ortamda süren sürgünlerden alınan çelikler sıcak yastık * plastik veya mist propagation'da köklendirişler. Köklenen çelikler pişkinleştikten sonra dışardaki geliştirme yastıklarına alınırlar ve bolca sulanırlar.