Sarı Boyalar, Mahonya (Mahonia)

MAHONİA (SARI BOYA AĞAÇLARI)(BERBERIDACEAE)

Kuzey ve Orta Amerika ile Japonya'dan Sumatra'ya kadar Doğu ve Güney Asya'da doğal yetişen 70 kadar türü vardır. Bunlardan 58'i de Asya'da bulunmaktadır.Herdem yeşil boylu veya bodur çalılardır; ender olarak da ağaç görünümündedirler. Sürgünleri dikensizdir. Yaprakları tüysü, çok azında da üçlüdür. Yaprakçıklar deri gibi sert, kenarları dikenli dişlidir, dikenler ise batıcıdır. Sarı renkli çiçekler teker teker değil, başak formunda salkım, demet veya şemsiye tipinde kurul oluştururlar. Üzümsü meyve olgunlaştığı zaman koyu mavi renkli ve dumanlıdır, ender olarak da kırmızımsı veya beyazımsıdır.Humusça zengin, iyi drenajlı toprakları tercih ederler, kurak topraklarda iyi bir gelişme gösteremezler. Tohum ve çelik alma yoluyla üretilebilir.Mahonia Berberis cinsinden sürgünlerinin dikensiz, yapraklarının tüysü ve çiçek kurullarının terminal durumlu olması ile kolaylıkla ayrılır.

MAHONİA AOUIFOLIUM (AMERİKAN SARI BOYA ÇALISI) (BERBERIDACEAE)

Yetişme Yeri: Vatanı Kuzey Amerikanın batısı.

Boy ve Çap: Çoğunlukla 1mye ender olarakda 2mye kadar çıkabilen gösterişli çalılardır.Genel Özellikleri: Bileşik yaprağı oluşturan yaprakçıkların sayısı 5 ile 9 arasında değişmektedir. Yaprakçıklar yumurta ve ya eliptik yapıda 4-8cm uzunluğunda , dip tarafı yuvarlak kenarları dikenli dişli, üst yüzü parlak yeşil, ender olarak donuk, sert ve deri gigi kalın; taza iken genellikle kırmızı dökülmeden önce ise koyu kırmızı renge dönüşür. Nisan Mayıs aylarında açan sarı çiçekleri dik duran büyük salkım şeklinde kurul oluşturur. Olgun meyveleri mavimsi siyah renkte son derece gösterişli ve dekoratiftir.

İklim ve Toprak İstekleri: Gölge yada yarı gölge alanlarda iyi gelişir, zengin iyi drenajlı toprakları tercih eder. Kuru topraklarda gelişemez.

Budama Durumu: Budanmadan kullanılır.

Üretim tekniği: Üretimi tohum ve çelikle yapılır.

Tohumla Üretim : M.Aqufolium tohumları Sonbaharda toplanır.Toplanan tohumlar ya geç sonbaharda ekilir yada kış boyunca katlamaya tabi tutulur.Tohumlar kumla karıştırılarak ekilir.Ekim açık tohum tavalarına yada soğuk yastıklara yapılır.Tohumlar ilkbahrda çimlenir.100 tohumdan 50-65 arasında fide elde edilir.Sonbaharda 7 cm civarında ulaşan fideler yerlerinden sökülerek geliştirme yastıklarına alınırlar.

Çelikle Üretim :

Mahonia aquifolium ve ona yakın grupta Çelikler Eylül Ekim aylarında o yıl sürgünlerinden hazırlanır.Çeliklerin dip kısımları binde sekizlik toz ıba ile muamele edilir.ve mist propagation da hazırlanmış 2 kısım peat, l kısım kum karışımına dikilir.Yaklaşık bir ay sonra köklenme elde edilir.Köklenen Çelikler pişkinleştiken sonra ilkbahara kadar ısıtılmayan seralara veya soğuk yastıklara alınarak burad muhafaza edilirler.Bir yıl daha büyütülen fidanlar 15 cm boya gelirler.

Diğer bir çelikle üretim ise m.japonicum , m.bealit nin çoğaltımında uygulanır.